Trang chi tiết

Web Content Viewer

Web Content Viewer

Đất và người Long An

Võ Duy Vương

24/08/2023 08:57:40AM

Màu chữ Cỡ chữ

"Chiều chiều mây giục gió vần

Cảm thương Thiên Hộ xả thân cứu đời"

Đó là câu ca dao lưu truyền còn sống mãi trong lòng người dân Đồng Tháp nói về Võ Duy Dương, thủ lĩnh "Nam Kỳ kháng Pháp" ở căn cứ Đồng Tháp Mười.

Võ Duy Dương sinh năm 1827 ở xã Nhơn Tân, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định[1]. Năm 1857, hưởng ứng chính sách "Đồn điền" (khai hoang lập ấp ở Nam Kỳ) được triều đình Huế giao cho tướng Nguyễn Tri Phương thực hiện, Võ Duy Dương đã vượt biển, vào định cư ở đất Ba Giồng (nay thuộc địa bàn các huyện Châu Thành, Cai Lậy, Cái Bè của tỉnh Tiền Giang, giáp với vùng Đồng Tháp Mười), quan hệ với nông dân, điền chủ, danh Nho địa phương để tìm chỗ cho cuộc chiêu dân, khai hoang lập ấp.

Khánh thành công trình tượng Thiên hộ Võ Duy Dương tại Khu di tích Gò Tháp (xã Tân Kiều, huyện Tháp Mười)

Tháng 2-1859, một phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân Nam kỳ do các sĩ phu và văn thần yêu nước lãnh đạo bùng lên mãnh liệt, Võ Duy Dương có mặt trong hàng ngũ nghĩa binh của Trương Định. Ông được giao chức Chánh quản đạo, cùng với Nguyễn Hữu Huân là Phó quản đạo trấn giữ vùng Mỹ Quý Tân An. Ông đã tham gia nhiều trận đánh và trở thành một trong những người lãnh đạo nổi tiếng của phong trào. Sau khi Trương Định hy sinh (cuối 1864), ông cùng số đông quân sĩ rút vào Đồng Tháp Mười, dựa vào địa thế hiểm yếu, lau sậy, đầm lầy ở đây đề lập căn cứ duy trì cuộc chiến đấu chống giặc[2]. Từ căn cứ này có thể liên lạc với Châu Đốc, Long Xuyên, Sa Đéc, Mỹ Tho, Tân An, Chợ Lớn, Tây Ninh, có đường vận tải lương thực. khí giới khá thuận tiện đi về mọi hướng. Võ Duy Dương lấy Tháp Mười (nay thuộc tỉnh Đồng Tháp) là làm trung tâm căn cứ và xây dựng một loạt đồn phòng vệ vòng ngoài như đầu Tả (án ngữ đường từ Bắc Chiêng đi xuống), đồn Hữu (án ngữ đường từ Rạch Cần đi lên), đồn Tiền (ấn ngữ đường từ Cái Nứa đi lại). Từ trung tâm Thấp Mười, Võ Duy Dương chỉ huy các cánh quân hoạt động ở Cái Bè, Mỹ Quý, Thủ Thừa, Bến Lức.

Sau nhiều trận đụng độ với nghĩa quân ở nhiều nơi từ Mỹ Trà (Sa Đéc) đến Cai Lậy, Mỹ Quý, giặc Pháp chuẩn bị lực lượng mở một trận tấn công quy mô vào căn cứ Tháp Mười (4-1866) theo 3 đường: Cánh quân thứ nhất từ Căn Lô lên, do tên quan ba Buê cầm đầu; cánh thứ hai từ phía tây nam đánh vào, do tên quan tư Đơrôm chỉ huy; cánh thứ ba do tên quan ba Calipatsơbốc, chủ tỉnh Tân An cầm đầu từ Tân An đánh lên.

Trước sức tấn công ồ ạt của địch có ưu thể hơn hẳn về binh khí, kỹ thuật, nghĩa quân vẫn chiến đấu anh dũng, gây cho địch nhiều tổn thất nặng nề. Ngày 24-4-1866, nghĩa quân giao chiến với địch một trận lớn ở vùng Cái Thia (Mỹ Tho) và bị thất bại nặng. Võ Duy Dương cùng quân sĩ rút qua vũng Cao Lãnh, cuối cùng trở về Vàm Cỏ Tây đề thiết lập căn cứ và tổ chức lại lực lượng. Giặc Pháp tiếp tục tung lực lượng ráo riết lùng sục hòng tiêu diệt lực lượng của ông. Giữa lúc đó, ông lâm bệnh và mất[3].

Trung Ngô (Tổng hợp)

[1]https://nld.com.vn/nguoi-viet-yeu-su-viet/nhung-nguoi-giu-dat-vo-duy-duong-va-can-cu-dong-thap-muoi-20230408201307145.htm, Theo Nhà sử học Lê Văn Lan, Võ Duy Dương sinh năm 1827 ở xã Nhơn Tân, huyện An Nhơn (nay là thị xã An Nhơn), tỉnh Bình Định; báo Bình Định Online, Đồng Tháp Online đều ghi năm sinh 1927.

[2] Theo Ca Văn Thỉnh, thì Võ Duy Dương được Trương Định phong chức Chánh quản đạo. Các tài liệu của Nguyễn Thông viết về giai đoạn này, không thấy nói đến chức Thiên hộ.

[3] Có tài liệu nói, sau khi Võ Duy Dương thất bại, đã dùng thuyền vượt biển ra miền Trung tìm lực lượng cầu viện và bị chết dọc đường do thuyền gặp bảo lớn.

Lên trên

Các tin khác

Đồng chí Phạm Văn Bạch, một Tiến sĩ Luật hạng ưu do Pháp đào tạo, bằng tình yêu nước và khát vọng giải phóng dân tộc, ông đã kiên quyết một lòng đi theo Đảng. Trở thành Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, kinh qua nhiều nhiệm vụ quan trọng do Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và nhân dân tin yêu, tín nhiệm: đại biểu Quốc khoá đầu tiên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cách mạng Nam Bộ, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chính Nam Bộ, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao, … đồng đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình.

Đồng chí Phạm Văn Bạch, từ nhà trí thức đến Chủ tịch Ủy ban Kháng chính Hành chính Nam Bộ (27/04/2024)

60 năm đã trôi qua, nhưng thắng lợi vang dội và những bài học kinh nghiệm từ Chiến thắng Hiệp Hoà năm 1963 vẫn có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, cần được tiếp tục phát huy, vận dụng sáng tạo trong giáo dục chính trị tư tưởng, vận dụng sáng tạo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.

60 năm chiến thắng trận Hiệp Hoà (23.11.1963 – 23.11.2023) (31/10/2023)

Sau ngày thống nhất đất nước 1975, Đảng bộ và chính quyền thành phố Tân An không di dời hài cốt 42 liệt sỹ về nghĩa trang mà vẫn giữ nguyên di tích về các liệt sĩ tại vị trí này. Năm 2017, được sự quan tâm và chăm sóc của chính quyền các cấp, di tích đã được đầu tư cải tạo, nâng cấp mở rộng khang trang.

Khu tưởng niệm 42 liệt sỹ Tiểu đoàn Đồng Nai (12/10/2023)

Năm 1957, đồng chí Trần Quốc Thảo đương chức Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn bị bắt và hy sinh. Đồng chí Phó Bí thư Nguyễn Ngọc Thanh về củng cố Khu ủy giữ chức quyền Bí thư.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Thanh - Phó Bí thư Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định (26/09/2023)

Đồng chí Trần Văn Trà là một nhà lãnh đạo, một vị tướng có tư duy chính trị quân sự sắc sảo ở tầm chiến lược. Đồng chí cũng là người luôn gắn bó, sâu sát với thực tiễn chiến trường, đã có những đóng góp đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng, phát triển lực lượng vũ trang trong chiến tranh nhân dân ở miền Nam, trong lãnh đạo và chỉ đạo tác chiến của Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung cũng như các lực lượng vũ trang nhân dân trong kháng chiến chống thực dân Pháp và Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nói riêng.

Thượng tướng Trần Văn Trà- Phó Tư lệnh Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử (02/08/2023)

Thực hiện chủ trương của Trung ương Cục, tỉnh Tây Ninh với hai huyện Đức Hòa Thành, Trung Huyện của tỉnh Chợ Lớn và hai huyện Gò Vấp, Hóc Môn của tỉnh Gia Định sáp nhập lại thành tỉnh Gia Định Ninh, Tỉnh ủy Gia Định Ninh được chỉ định gồm 13 đồng chí, đồng chí Phạm Văn Chiêu làm Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí Trần Thuần là Phó Bí thư.

Đồng chí Trần Thuần – Phó Bí thư Tỉnh uỷ Gia Định (30/07/2023)

Cuộc đời và sự nghiệp của vị anh hùng dân chài, áo vải Nguyễn Trung Trực được danh sĩ Huỳnh Mẫn Đạt đúc kết qua 2 câu thơ:

“Hỏa hồng Nhựt Tảo oanh thiên địa

Kiếm bạt Kiên Giang khấp quỷ thần”.

Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực (30/07/2023)

Giai đoạn từ năm 1957 đến năm 1959 là thời kỳ Ngô Đình Diệm liên tục cho mở các cuộc hành quân càn quét, đánh phá, lực lượng cách mạng ở thành phố chưa có lúc nào “đầu rơi, máu chảy” nhiều như lúc này. Đồng chí Nguyễn Trọng Tuyển và một số đảng viên phải kiên trì sống bí mật, mặc cho đói rét, bệnh tật giày vò, để hàng ngày tiếp xúc với dân, củng cố niềm tin cho nhân dân trong những năm tháng đen tối.

Đồng chí Nguyễn Trọng Tuyển – Bí thư Tỉnh uỷ Gia Định (28/07/2023)

Hơn 60 năm đứng trong hàng ngũ của Đảng với nhiều cương vị công tác khác nhau, đồng chí Phan Kiệm đã để lại cho bạn bè, đồng chí và nhân dân một tấm gương về lòng tin và sự tất thắng của cách mạng, về đạo đức của người cộng sản, về cách sống chân thật, giản dị, chan hòa, về đức tính khiêm tốn và gần gũi với mọi người, với đồng chí, bạn bè.

Đồng chí Phan Kiệm – Phó Bí thư Khu uỷ Sài Gòn-Chợ Lớn (27/07/2023)

Để ghi nhận công lao của đồng chí cho cách mạng, Nhà nước đã truy tặng đồng chí Huân chương Kháng chiến hạng Nhất.

Đồng chí Nguyễn Hồng Đào- Bí thư Tỉnh uỷ tỉnh Gia Định (14/07/2023)