Đất và người Long An

Đồng chí Lê Trọng Mân – Bí thư đầu tiên của Tỉnh ủy Gia Định

14/02/2023 10:16:21AM
Màu chữ Cỡ chữ

   Tháng 3 năm 1930, sau khi thống nhất các nhóm Cộng sản thành lập Xứ ủy và Thành ủy thì Đông Dương Cộng sản Liên Đoàn cử đồng chí Nguyễn Văn Lợi tham gia Xứ ủy và phụ trách Bí thư Thành ủy đầu tiên của Sài Gòn. Đồng chí Lê Trọng Mân được Xứ ủy cử về phụ trách Gia Định cùng với đồng chí Nguyễn Chí Diểu, Bùi Văn Châu, Hồ Văn Long, Lê Văn Phận. Đồng chí Lê Trọng Mân là Bí thư đầu tiên của Tỉnh ủy Gia Định.

Đồng chí Lê Trọng Mân (1901),  sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng tại làng Vĩnh Hòa, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh, cha là Lê Trọng Thiều một chiến sĩ trong phong trào Văn Thân chống Pháp ở Hà Tĩnh. Năm 1905, khi 4 tuổi đồng chí Lê Trọng Mân theo cha lánh nạn và sinh sống tại làng Đại Nẫm, phủ Hàm Thuận, tỉnh Bình Thuận.

Năm 1927, Đảng Tân Việt được thành lập và hoạt động ngoài Bắc, trụ sở đóng tại miền Trung, hoạt động chủ yếu tại Trung Kỳ và mở rộng hoạt động vào Sài Gòn và một số tỉnh Nam Kỳ. Năm 1927, đồng chí được kết nạp vào Đảng Tân Việt tại Sài Gòn. Kỳ bộ Tân Việt đóng tại Sài Gòn do đồng chí Nguyễn Đình Kiên làm Bí thư. Trọng tâm hoạt động của Đảng Tân Việt lúc này là phát triển Đảng, tuyên truyền và huấn luyện đảng viên mới.

Khoảng tháng 01 và tháng 02 năm 1929, đồng chí Lê Trọng Mân trong Ban chấp ủy “Ngũ Trang” (gồm 5 tỉnh: Đắc Lắc, Lâm Đồng, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận); theo tổ chức của Tân Việt thì 5 tỉnh này thuộc về Nam Kỳ. Lúc này đồng chí Trần Hữu Duyệt làm Bí thư Ngũ Trang; đồng chí Lê Trọng Mân được phân công liên lạc vào Sài Gòn.

Tháng 4 năm 1929, đồng chí Trần Hữu Duyệt, đồng chí Trần Hữu Chương và đồng chí Lê Trọng Mân họp tại Sài Gòn. Sau đó, tháng 6 năm 1929, một cuộc họp gồm các đảng viên cốt cán của Tân Việt họp tại Sài Gòn (số 5 đường Nguyễn Tấn Nghiêm - nay là đường Trần Đình Xu), thảo luận về việc thành lập Khối quốc gia (Bloc National) của Tổng bộ Tân Việt. Hội nghị đã quyết định phản đối Bloc National của Tổng bộ Tân Việt; chọn những người ưu tú trong Tân Việt, tổ chức ra một tổ chức cộng sản lấy tên là Đông Dương Cộng sản Liên Đoàn, sau đó, cử đồng chí Trần Hữu Duyệt đại diện cho Nam Kỳ ra Huế dự Hội nghị thường kỳ của Tổng bộ để đề nghị thành lập Đảng Cộng sản, nhưng Tổng bộ không chấp nhận chờ tuyên bố ly khai khỏi Tân Việt.

Lúc này, các đồng chí cốt cán của Tân Việt ở Nam Kỳ đã họp bàn bầu ra một Ban Chấp ủy mới gồm gồm các đồng chí Trần Hữu Chương, Lê Trọng Mân, Nguyễn Hoàng, Nguyễn Khoa Văn, Trần Hữu Duyệt.

Tháng 7 năm 1929, các nhóm Đông Dương Cộng sản Liên đoàn ra đời tại Sài Gòn, như vậy đồng chí Lê Trọng Mân coi như một trong những người sáng lập ra Đông Dương Cộng sản Liên Đoàn. Cuối năm 1929, tại Sài Gòn chỉ còn đồng chí Lê Trọng Mân và đồng chí Nguyễn Hoàng, do đó đồng chí Nguyễn Văn Lợi (tức Hữu Dũng, Lợi Đen) được bổ sung vào Sài Gòn. Chấp ủy của Đông Dương Cộng sản Liên đoàn ở Sài Gòn đầu năm 1930 có 3 người là đồng chí Nguyễn Văn Lợi (Hữu Dũng), Nguyễn Hoàng và Lê Trọng Mân (Khôi).

Tháng 3 năm 1930, sau khi thống nhất các nhóm Cộng sản thành lập Xứ ủy và Thành ủy thì Đông Dương Cộng sản Liên Đoàn cử đồng chí Nguyễn Văn Lợi tham gia Xứ ủy và phụ trách Bí thư Thành ủy đầu tiên của Sài Gòn. Đồng chí Lê Trọng Mân được Xứ ủy cử về phụ trách Gia Định cùng với đồng chí Nguyễn Chí Diểu, Bùi Văn Châu, Hồ Văn Long, Lê Văn Phận. Đồng chí Lê Trọng Mân là Bí thư đầu tiên của Tỉnh ủy Gia Định.

Ngày 04 tháng 6 năm 1930, hàng loạt các cuộc đấu tranh của nông dân diễn ra ở Đức Hòa, Bà Hom, Bến Lức (Chợ Lớn) do đồng chí Châu Văn Liêm và Võ Văn Tần lãnh đạo. Tại Hóc Môn, cuộc đấu tranh do đồng chí Lê Trọng Mân và Bùi Văn Châu lãnh đạo. Tại Hóc Môn, địch bắt hơn 200 người, đồng chí Lê Trọng Mân thoát được. Đến buổi tối cùng ngày, các đồng chí còn lại tổ chức một cuộc họp tại cầu Ông Huyện, xã Bình Lý (nay thuộc huyện Củ Chi) để rút kinh nghiệm. Sau cuộc họp, đồng chí Lê Trọng Mân bị bắt. Đồng chí Mân khai trên là Trung, làm nghề bốc thuốc nên chỉ bị giam một thời gian rồi trục xuất về quê. Một đoạn thơ được đồng chí Lê Trọng Mân khi bị giam ở Khám Lớn (Sài Gòn) đã thể hiện được ý chí quyết tâm của ông là:

“Roi mây ba thước me máu nóng

Một phen lao lí đúc gan vàng

Còn trời còn đất còn cơ hội

Ngang dọc rồi đây sẽ có ngày”

Sau khi bị trục xuất về miền Trung, đồng chí làm cố vấn cho hai anh trai là Lê Bá Tuân và Lê Trọng Cơ ở Tổng Canh Hoạch, Hà Tĩnh. Tháng 12 năm 1936, đồng chí mất vì bị lao phổi.

Trung Ngô (Tổng hợp)

Các tin khác

  • Đồng chí Phạm Văn Bạch, từ nhà trí thức đến Chủ tịch Ủy ban Kháng chính Hành chính Nam Bộ (27/04/2024)
  • 60 năm chiến thắng trận Hiệp Hoà (23.11.1963 – 23.11.2023) (31/10/2023)
  • Khu tưởng niệm 42 liệt sỹ Tiểu đoàn Đồng Nai (12/10/2023)
  • Đồng chí Nguyễn Ngọc Thanh - Phó Bí thư Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định (26/09/2023)
  • Võ Duy Vương (24/08/2023)
  • Thượng tướng Trần Văn Trà- Phó Tư lệnh Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử (02/08/2023)
  • Đồng chí Trần Thuần – Phó Bí thư Tỉnh uỷ Gia Định (30/07/2023)
  • Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực (30/07/2023)
  • Đồng chí Nguyễn Trọng Tuyển – Bí thư Tỉnh uỷ Gia Định (28/07/2023)
  • Đồng chí Phan Kiệm – Phó Bí thư Khu uỷ Sài Gòn-Chợ Lớn (27/07/2023)
  • Trang đầu 12345678910 Trang cuối