Ngay từ khi thành lập và suốt quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng vinh dự, tự hào, thường xuyên được đón nhận sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, toàn diện của Đảng và Bác Hồ kính yêu. Tại buổi Lễ thành lập lực lượng ngày 28/3/1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến dự và huấn thị cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân vũ trang: “Đây là một lực lượng vừa chiến đấu, vừa công tác để trấn áp kẻ thù bên trong và kẻ địch bên ngoài. Kẻ thù bên trong là bọn phản động, bọn phá hoại công cuộc xây dựng XNCN; kẻ địch bên ngoài là bọn đế quốc, bọn xâm lược... Thành lập được lực lượng Công an nhân dân vũ trang là một thành công về đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau giữa bộ đội và công an”. Rồi Bác căn dặn cán bộ, chiến sỹ phải: “Đoàn kết, cảnh giác. Liêm chính, kiệm cần. Hoàn thành nhiệm vụ. Khắc phục khó khăn. Dũng cảm trước địch. Vì nước quên thân. Trung thành với Đảng. Tận tụy với dân”. Những lời dặn ấy bao hàm đủ trách nhiệm, lý tưởng, ý chí, phẩm chất, hành động của người chiến sỹ biên phòng, vẫn âm vang mãi trên đường hành quân, trong các trận đánh quyết liệt, trong cuộc sống đầy gian truân vất vả, đầy khó khăn và khắc nghiệt nơi biên cương, biển đảo xa xôi của Tổ quốc.

65 năm đã trôi qua nhưng vẫn còn lưu lại biết bao chiến công của cán bộ, chiến sỹ Bộ đội Biên phòng (CANDVT) trong các chiến dịch tiễu phỉ, chống gián điệp, biệt kích, thám báo, bảo vệ biên giới, bờ biển, giới tuyến quân sự tạm thời, tiêu biểu là CANDVT các tỉnh Lai Châu, Sơn La, Nghĩa Lộ, Hà Giang, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, các đồn CANDVT: Cửa Tùng, Cù Bai (Quảng Trị), Keng Đu (Nghệ An), Quang Chiểu, Pù Nhi (Thanh Hóa), Pha Long (Lào Cai), đại đội 1 cơ động (Hà Giang), đại đội 1 cơ động (Cao Bằng), Tiểu đoàn 12 (Trung đoàn 12, Đoàn Thanh Xuyên)... Các tập thể, cá nhân anh hùng thời kỳ này mãi ngời sáng tấm gương hy sinh, tận tụy với dân, “Chỉ biết còn Đảng là còn mình”, coi “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt”, vươn lên hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Giai đoạn 1965 – 1975, giai đoạn khốc liệt nhất của cuộc chiến tranh chống Mỹ - Ngụy giải phóng dân tộc, các đơn vị Bộ đội Biên phòng (CANDVT) tham gia chống chiến tranh phá hoại miền Bắc bằng không quân, hải quân của đế quốc Mỹ (toàn lực lượng trực tiếp bắn rơi 219 máy bay Mỹ, phối hợp với các đơn vị bạn bắn rơi 225 chiếc, bắn bị thương 128 chiếc, bắt sống nhiều giặc lái Mỹ và chi viện trên 5.000 cán bộ, chiến sĩ cho An ninh vũ trang miền Nam. Tiêu biểu là các đơn vị: Đồn Hiền Lương, Đồn Cù Bai (CANDVT tỉnh Quảng Trị); Đồn Cha Lo, Đồn Roòn, Đồn Đèo Ngang, Đại đội 1 (CANDVT tỉnh Quảng Bình); Đồn Cầu Treo, Đại đội 1 (CANDVT tỉnh Hà Tĩnh); Trạm Cửa Hội, Trạm Nậm Cắn (CANDVT tỉnh Nghệ An); Phân đội bảo vệ cầu Hàm Rồng (CANDVT tỉnh Thanh Hóa); Đồn Tràng Cát (CANDVT thành phố Hải Phòng), Đồn cảng Hòn Gai, Đồn cảng Cửa Ông (CANDVT tỉnh Quảng Ninh)...), làm nhiệm vụ quốc tế giúp bạn Lào; chi viện cho cách mạng miền Nam diệt ác, phá kìm, bảo vệ Trung ương Cục, bảo vệ vùng giải phóng; tham gia cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã mở ra giai đoạn mới của cách mạng Việt Nam, giai đoạn cả nước cùng thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, cán bộ, chiến sỹ CANDVT lại tiếp tục xả thân quên mình chiến đấu vì từng tấc đất biên giới thiêng liêng của Tổ quốc trong 2 cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam và phía Bắc. Tinh thần dũng cảm, gan dạ, trí thông minh, sáng tạo đã xây dựng nên cách đánh độc đáo, bí hiểm, phân tán, nhỏ lẻ, phù hợp với địa hình hiểm trở, không chỉ có lòng dũng cảm mà còn có trí tuệ, nắm được quy luật và hành động theo quy luật để giành chiến thắng.

65 năm qua, với sự hy sinh dũng cảm, cống hiến xương máu của biết bao thế hệ cán bộ, chiến sỹ BĐBP (CANDVT) đã xây đắp nên truyền thống vinh quang của lực lượng. Đó là truyền thống về lòng trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc để bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới, vùng biển của Tổ quốc; mưu trí, sáng tạo trong công tác, sắc bén trong đấu tranh; phát huy vai trò làm tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương về xây dựng phòng tuyến nhân dân, đoàn kết nội bộ, đồng cam cộng khổ vượt qua mọi khó khăn, thể hiện bản chất “Trung với Đảng, hiếu với dân” của lực lượng BĐBP.

Từ thực tế sinh động của phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới, ngày 22/2/1989, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Quyết định số 16/HĐBT lấy ngày 03 tháng 3 hàng năm là “Ngày Biên phòng toàn dân” nhằm huy động sức mạnh toàn dân vào sự nghiệp bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới. Để cụ thể hóa “Ngày Biên phòng toàn dân” vào tình hình mới, ngày 28/3/1998, Thủ tướng Chính phủ ra Chỉ thị số 15 về “Tăng cường chỉ đạo, xây dựng phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh ở các xã, phường biên giới, biển đảo”, Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 09/01/2015 “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”, nhờ đó thế trận biên phòng toàn dân được củng cố và nâng lên tầm cao mới, các tầng lớp Nhân dân tích cực hưởng ứng tham gia các phong trào bảo vệ an ninh biên giới Tổ quốc, mở rộng các hình thức an ninh tự quản tại cộng đồng thôn, bản, làng, xã, giữ gìn an ninh trật tự địa bàn... xây dựng thế trận phòng tuyến an ninh nhân dân vững chắc, tăng cường tổ chức phòng thủ trên các địa bàn trọng điểm, bảo vệ vững chắc an ninh nội bộ; bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhân dân; phát hiện, ngăn chặn và đập tan mọi hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch. Nhiều bộ, ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương và địa phương đã hướng các hoạt động về biên giới, hải đảo và đạt được nhiều kết quả thiết thực, như công tác xóa đói giảm nghèo, phong trào xây dựng “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo” và tăng cường công tác đấu tranh với các loại tội phạm ma tuý, buôn lậu, buôn bán phụ nữ trẻ em..., bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên khu vực biên phòng;…

Trải qua 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng luôn nhận rõ trách nhiệm, trung thành tuyệt đối với Đảng, tận tụy với Nhân dân, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, mưu trí, dũng cảm, vượt mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhân dân, giữ vững từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, tích cực tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, góp phần xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị với các nước láng giềng, xứng đáng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

                                                                    Mai Xuân