Khoảng 50 năm sau, ngày 8/3/1908, 15.000 phụ nữ diễu hành trên các đường phố New York đòi tăng lương, giảm giờ làm và hủy bỏ việc bắt trẻ con làm việc. Sau đó, Đảng Xã hội Mỹ tuyên bố Ngày Quốc tế Phụ nữ là ngày 28/2/1909.

Năm 1910, Đại hội Phụ nữ thế giới lần thứ 2 tại Đan Mạch đã công bố lấy ngày 8/3 làm ngày Quốc tế Phụ nữ, thể hiện quyết tâm đấu tranh giành quyền lợi cho phụ nữ và trẻ em. Năm 1911, ngày Quốc tế Phụ nữ được tổ chức tại các nước Áo, Đan Mạch, Đức và Thụy Sĩ với hơn một triệu phụ nữ và nam giới tham gia vào các cuộc biểu tình. Bên cạnh việc đòi quyền bỏ phiếu và nắm giữ các chức vụ công quyền, những người biểu tình còn đòi quyền làm việc cho phụ nữ, quyền được đào tạo, xóa bỏ phân biệt đối xử với phụ nữ và bình đẳng giới trong lao động.

Công đoàn viên chức tỉnh tổ chức về nguồn nhân ngày 8.3. Ảnh: Cẩm Loan

Như vậy, phong trào đấu tranh giải phóng phụ nữ không chỉ diễn ra mạnh mẽ ở Mỹ mà còn ở các nước Châu Âu và nhiều nơi khác trên thế giới. Vào những năm 1913-1914, ngày Quốc tế phụ nữ trở thành cuộc biểu tình chống Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất. Một số nơi khác ở Châu Âu, vào dịp 8/3 phụ nữ tổ chức biểu tình chống chiến tranh hoặc đơn giản là thể hiện tình đoàn kết. Năm 1917, trong bối cảnh chiến tranh, 90.000 nữ công nhân lao động của Nga thuộc 50 xí nghiệp ở thành phố Petrograd đã biểu tình và đình công vào ngày Chủ nhật cuối cùng của tháng Hai 23/2 theo lịch Nga cũ (nhằm ngày 8/3 dương lịch). Bốn ngày sau đó Nga Hoàng thoái vị và Chính phủ lâm thời đã đồng ý dành cho phụ nữ Nga quyền bỏ phiếu.

Về sau, ngày Quốc tế Phụ nữ được phổ biến ở cả các nước phát triển lẫn các nước đang phát triển, trở thành một ngày lễ được ghi nhận và kỷ niệm ở khắp năm châu. Bên cạnh đó, phong trào nữ quyền thế giới ngày càng phát triển và được khích lệ bởi các quốc gia cũng như các Hội nghị Phụ nữ toàn cầu của Liên Hợp Quốc (LHQ). Các hội nghị này đề cao sự phát triển của phụ nữ, hỗ trợ các quyền và sự tham gia của phụ nữ trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị. LHQ lần đầu tiên kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8-3 vào năm 1975 (năm Phụ nữ Quốc tế). Hai năm sau, vào tháng 12 năm 1977, Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết tuyên bố các nước thành viên kỷ niệm ngày 8-3 như là ngày vì quyền bình đẳng, tiến bộ của phụ nữ và hòa bình thế giới.

Như vậy, ngày 8/3 hằng năm trở thành ngày đấu tranh chung của phụ nữ lao động trên toàn thế giới, biểu dương ý chí đấu tranh của phụ nữ khắp nơi vì độc lập dân tộc, dân chủ, hòa bình và tiến bộ xã hội; vì quyền lợi, hạnh phúc của phụ nữ và nhi đồng.

Ở nước ta, ngày 8/3 còn là ngày kỷ niệm cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, 2 vị nữ anh hùng dân tộc đầu tiên đã đánh đuổi giặc ngoại xâm phương Bắc, giành lại chủ quyền dân tộc. Mùa xuân năm 40, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa chống lại sự đô hộ của nhà Đông Hán (Trung Quốc) và nhận được sự hưởng ứng nhiệt liệt của các Lạc hầu, Lạc tướng, những thủ lĩnh nghĩa quân yêu nước ở khắp các vùng, trong đó có nhiều vị tướng là nữ. Được sự ủng hộ của đông đảo các lực lượng, cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng giành thắng lợi, đập tan chính quyền đô hộ, buộc tướng giặc Tô Định phải cải trang, cắt tóc, cạo râu trốn về nước. Bà Trưng Trắc được các tướng lĩnh và nhân dân suy tôn làm vua, đóng đô ở Mê Linh (huyện Mê Linh – tỉnh Vĩnh Phúc ngày nay). Năm 42, quân Hán lại kéo sang xâm lược, Hai Bà Trưng lại một lần nữa ra quân, nhưng do chênh lệch lực lượng quá lớn nên bại trận, 2 nữ anh hùng anh dùng hy sinh. Mặc dù sau đó, nước ta lại bị đô hộ suốt thời gian dài nhưng tinh thần bất khuất chống ngoại xâm của Hai Bà Trưng và các anh hùng dân tộc khác vẫn luôn âm ỉ cháy cho đến lúc nước nhà lại giành được độc lập. Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà trưng được đánh giá là bản anh hùng ca bất diệt, thể hiện ý chí độc lập, đồng thời là minh chứng cho sức mạnh của phụ nữ Việt Nam trong lịch sử dựng nước và giữ nước.

Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức sinh hoạt chuyên đề về ngày 8.3. Ảnh: CTV

Ngày 8/3/1965, đánh giá cao cống hiến của phụ nữ miền Nam Đảng, chính phủ, Bác Hồ đã tặng bức trướng thêu 8 chữ vàng "Anh hùng – Bất khuất – Trung hậu – Đảm đang" và Nhà nước đã tặng Phụ nữ miền Nam Huân chương "Thành đồng" hạng nhất.

Để thể hiện sự tôn vinh phụ nữ, một nửa thế giới, ngày 8/3 thường được tổ chức rất trang trọng, tràn ngập hoa và những lời chúc tốt đẹp. Đây cũng là ngày nam giới thể hiện sự chăm sóc, yêu thương với người phụ nữ mà họ yêu quý. Một ngày bù đắp cho những vất vả của những người mẹ tảo tần cho gia đình và xã hội, những người vợ đảm đang, vun vén dựng xây tổ ấm gia đình. Ngày nay, phụ nữ ngày càng khẳng định họ là phái đẹp chứ không phải là phái yếu như định kiến trước đây.

 Năm 2022, chủ đề của Ngày Quốc tế Phụ nữ đã được Liên Hợp Quốc (LHQ) lựa chọn là “Bình đẳng hôm nay vì một ngày mai bền vững” với mục đích ghi nhận sự đóng góp của phụ nữ và trẻ em gái trên toàn thế giới, những người đang đi đầu trong công tác thích ứng, giảm thiểu và ứng phó với biến đổi khí hậu, nhằm xây dựng một tương lai bền vững hơn cho tất cả mọi người. Chủ đề năm nay gắn với chủ đề ưu tiên của Khoá họp lần thứ 66 Ủy ban về Địa vị Phụ nữ của LHQ (CSW66) đó là “Đạt được bình đẳng giới và trao quyền cho tất cả phụ nữ và trẻ em gái trong các chính sách và chương trình về biến đổi khí hậu, môi trường và giảm thiểu rủi ro thiên tai”.

P.TTTT-LLCT