Sau cách mạng dân chủ tư sản tháng 2/1917, ở Nga tồn tại tình trạng hai chính quyền song song, một bên là Chính phủ lâm thời tư sản và một bên là Xô-viết các đại biểu công nhân và binh sĩ, đứng đầu là Xô-viết Pê-tơ-rô-grát. Sự tham gia của đế quốc Nga vào cuộc Chíến tranh Thế giới lần thứ nhất tổn hại biết bao sinh mạng, của cải. Thái độ của Chính phủ lâm thời lúc đó không muốn đáp ứng nguyện vọng của quần chúng là ký hiệp ước hòa bình và giải quyết vấn đề chia ruộng đất của địa chủ cho nông dân, thảm họa kinh tế và sự hỗn loạn xã hội đã tăng lên đến mức thấy rõ dấu hiệu sụp đổ. Khi ấy, thượng tầng xã hội Nga bị rối loạn; tầng lớp những người lao động, thợ thuyền, binh lính không thể chịu nổi cuộc sống quá ngột ngạt, nghiệt ngã. Trước tình hình đó, V.I.Lênin và Đảng Bôn-sê-vích đã xác định cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Tháng 4/1917, V.I.Lênin về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Nga. Đêm 6/11/1917, khởi nghĩa vũ trang nổ ra ở Thủ đô Pê-tơ-rô-grát. Đến ngày 7/11/1917, các lực lượng khởi nghĩa đã làm chủ tình hình ở Thủ đô Pê-tơ-rô-grát, trừ Cung điện Mùa Ðông và một vài nơi. Tới 2 giờ 10 phút, rạng sáng 08/11/1917, Cung điện Mùa Ðông được giải phóng, các bộ trưởng trong Chính phủ lâm thời bị bắt giữ. Cuộc khởi nghĩa vũ trang tại Pê-tơ-rô-grát kết thúc thắng lợi. Ngày 7/11/1917 đã được ghi vào lịch sử là ngày thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười vĩ đại.

Ngày 7/11/1917, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Nga, đứng đầu là V.I.Lênin, giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga đã nhất loạt khởi nghĩa, lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản và phản cách mạng, lập nên Nhà nước Xô viết do Lênin làm Chủ tịch.

Cách mạng Tháng Mười thắng lợi đã mở ra một kỷ nguyên mới, một thời đại mới. Chỉ một ngày sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, Lênin đã ký Sắc lệnh hòa bình mở đầu một kiểu quan hệ quốc tế mới giữa các quốc gia trên cơ sở hòa bình, hữu nghị, bình đẳng, loại bỏ kiểu áp đặt bất bình đẳng tồn tại qua nhiều thế kỷ. Một chính sách ngoại giao mới, một quan hệ quốc tế mới được khẳng định là chính sách hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc. Một nhà nước kiểu mới được xây dựng trên nền tảng loại bỏ áp bức dân tộc, áp bức giai cấp, không có người bóc lột người đã khẳng định Cách mạng Tháng Mười đánh dấu sự mở đầu một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn với CNXH và một thời đại mới - thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.

Noi theo tấm gương của Cách mạng Tháng Mười, phong trào đấu tranh chống đế quốc, giải phóng dân tộc trên thế giới liên tiếp giành được thắng lợi, làm sụp đổ hệ thống thuộc địa - một vết nhơ của văn minh nhân loại, vốn tồn tại gần nửa thiên niên kỷ; đồng thời khai sinh một thực thể quốc tế mới, bao gồm hơn một trăm quốc gia đang phát triển mới giành được độc lập dân tộc.

Từ sau Cách mạng Tháng Mười, Liên Xô đã giành được những thành tựu to lớn về nhiều mặt, nhất là đã huy động được lực lượng vật chất và tinh thần đánh thắng liên minh các thế lực đế quốc trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, các thế lực phát xít tàn bạo trong Chiến tranh thế giới thứ hai, hình thành hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa, góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Trong hơn bảy mươi năm xây dựng chủ nghĩa xã hội, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác đã đạt được sự phát triển mạnh mẽ về tiềm lực kinh tế, xây dựng cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội trên quy mô lớn với trình độ hiện đại, bảo đảm ngày càng tốt hơn đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Với sự lớn mạnh toàn diện, chủ nghĩa xã hội có ảnh hưởng sâu sắc trong đời sống chính trị thế giới, đóng vai trò quan trọng đối với sự sụp đổ hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, mở ra kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc và thời đại quá độ lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Chính chủ nghĩa xã hội và cuộc đấu tranh rộng lớn, mạnh mẽ của nhân dân lao động đã là động lực to lớn buộc các thế lực thực dân, đế quốc phải thừa nhận quyền độc lập, tự do của các dân tộc thuộc địa; chính quyền các nước tư bản có những cải cách xã hội để cải thiện đời sống của người lao động…

Đối với Việt Nam, Cách mạng Tháng Mười Nga có ý nghĩa và ảnh hưởng vô cùng sâu sắc trên nhiều phương diện. Đánh giá ý nghĩa của Cách mạng Tháng Mười Nga, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Ngọn đuốc lý luận Mác-Lênin và kinh nghiệm Cách mạng Tháng Mười vĩ đại soi sáng con đường cách mạng Việt Nam. Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”. Năm 1927, trong cuốn Đường cách mệnh-cuốn sách giáo khoa lý luận chính trị đầu tiên của cách mạng Việt Nam, Người khẳng định: “Cách mệnh Nga dạy cho chúng ta rằng muốn cách mệnh thành công thì phải dân chúng (công nông) làm gốc, phải có đảng vững bền, phải bền gan, phải hy sinh, phải thống nhất. Nói tóm lại là phải theo chủ nghĩa Mác và Lênin”. Sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam đã dẫn tới sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Ngay từ khi mới ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin; đi lên chủ nghĩa xã hội là mục tiêu, lý tưởng của Đảng và dân tộc Việt Nam, là yêu cầu khách quan, con đường tất yếu của cách mạng Việt Nam. 

Đi theo con đường Cách mạng Tháng Mười, 92 năm qua, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam đoàn kết, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, giành được những thắng lợi hết sức to lớn, vẻ vang trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất và xây dựng đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa. Mọi thành quả của Cách mạng Việt Nam luôn bắt nguồn từ sự trung thành, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin và những bài học quý giá được rút ra từ Cách mạng Tháng Mười Nga.

Nhìn lại lịch sử thế giới với biết bao biến cố, thăng trầm đã diễn ra, đến nay, chúng ta vẫn có đủ cơ sở để khẳng định rằng, Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 là một trong những sự kiện chính trị-xã hội quan trọng nhất trong thế kỷ 20, có ảnh hưởng lớn đến tiến trình lịch sử thế giới. Cách mạng Tháng Mười Nga là cuộc cách mạng xã hội duy nhất trong lịch sử thực hiện được mục tiêu: Giải phóng con người, giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và tiến tới giải phóng toàn nhân loại. Cổ vũ các dân tộc bị áp bức, bóc lột đứng lên đấu tranh giành quyền thống trị vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và CNXH mà còn là bằng chứng sống động; đầy tính thuyết phục chứng minh cho sức sống, tính khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin trong hiện thực.

 Năm nay chúng ta Kỷ niệm lần thứ 105 năm Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp và chứa đựng những yếu tố khó lường; tình hình trong nước, các thế lực thù địch đã và đang đẩy mạnh hoạt động chống phá cách mạng Việt Nam thông qua âm mưu, hoạt động “ Diễn biến hòa bình”, chống phá về chính trị là then chốt, khâu quan trọng hàng đầu là để xóa bỏ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, xóa bỏ chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ;…Trong bối cảnh tình hình đó, chúng ta càng nâng cao cảnh giác, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu, hoạt động chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù địch, giữ vững an ninh chính trị, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đoàn kết một  lòng để bảo vệ thành quả cách mạng, tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới; đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống của Nhân dân, tạo điều kiện cho mọi người dân được làm chủ và cống hiến tài năng, phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.

P.TTTT & LLCT (tổng hợp)