Thời gian qua, công tác giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh được triển khai thực hiện nghiêm túc và có sự chuyển biến tích cực. Nhận thức của các cấp, các ngành và xã hội về giáo dục nghề nghiệp được nâng lên. Mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp được rà soát, sắp xếp, sáp nhập, giải thể nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động. Công tác xã hội hóa giáo dục nghề nghiệp ngày càng hiệu quả, huy động được tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đầu tư thành lập cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Các điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo được tăng cường, bước đầu hình thành một số trường đào tạo nghề trọng điểm cấp quốc gia, khu vực ASEAN và quốc tế.

Quy mô tuyển sinh đào tạo nghề hàng năm tăng lên, bình quân 23.000 học sinh, sinh viên/năm. Tính đến cuối năm 2022, tỷ lệ lao động qua đào tạo của tỉnh đạt 73,35%; trong đó có bằng cấp chứng chỉ đạt 32,02% cao hơn bình quân chung cả nước; tỷ lệ lao động sau đào tạo có việc làm phù hợp với kỹ năng nghề và trình độ đào tạo tăng; nhiều nhà giáo, học sinh, sinh viên đạt giải thưởng cao trong các hội thi, hội giảng, kỳ thi tay nghề cấp tỉnh và cấp quốc gia.

Tuy nhiên, quy mô tuyển sinh, số lượng, cơ cấu ngành nghề, trình độ đào tạo chưa đáp ứng yêu cầu tuyển dụng đa dạng của doanh nghiệp, thị trường lao động, nhất là đối với các ngành, lĩnh vực mới, đòi hỏi công nghệ, kỹ thuật cao. Chất lượng, hiệu quả đào tạo ở một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu. Nguồn lực đầu tư cho giáo dục nghề nghiệp hàng năm có tăng nhưng chưa tương xứng với yêu cầu tăng quy mô và nâng cao chất lượng đào tạo. Công tác xã hội hóa giáo dục nghề nghiệp còn hạn chế... Năng lực quản lý nhà nước còn hạn chế, mối quan hệ giữa nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp chưa chặt chẽ. Hình thức, phương pháp tổ chức đào tạo chậm đổi mới, chưa đa dạng, linh hoạt để đáp ứng kịp thời nhu cầu của thị trường lao động.

Nguyên nhân những hạn chế nêu trên chủ yếu là do công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, chính quyền chưa đáp ứng yêu cầu; nhận thức của một bộ phận xã hội, người dân về giáo dục nghề nghiệp chưa đầy đủ. Công tác phân luồng học sinh sau trung học phổ thông chưa đạt mục tiêu đề ra, việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông chưa được quan tâm đúng mức. Công tác phối hợp giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp với doanh nghiệp có lúc, có nơi chưa chặt chẽ, hiệu quả.

Thực hiện Chỉ thị 21-CT/TW, ngày 04/5/2023 của Ban Bí thư về “Tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, ngày 31/7/2023 Ban Thường vụ Tỉnh ủy Long An ban hành Chương trình 42-CTr/TU chỉ đạo triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh.

Mục tiêu chung đề ra là tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp để tạo đột phá về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, có kỹ năng nghề đảm bảo về chất lượng, đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, ngành nghề, nâng cao năng suất lao động góp phần tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội, tăng sức cạnh tranh của tỉnh trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế.

Để đạt được các mục tiêu nêu trên, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã đề ra các nhiệm vụ giải pháp trọng tâm nhằm tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Thứ nhất, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ nhận thức về giáo dục nghề nghiệp. Cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp về đổi mới, phát triển giáo dục nghề nghiệp là chủ trương lớn, nhất quán của Đảng và Nhà nước; là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài.

Thứ hai, tăng cường công tác hướng nghiệp, phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thong. Tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 30-CT/TU, ngày 25/8/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh và đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh. Tăng cường công tác hướng nghiệp trong giáo dục phổ thông, thực hiện tốt việc phân luồng, tăng tỷ lệ học sinh sau trung học cơ sở, trung học phổ thông vào giáo dục nghề nghiệp; thực hiện vừa đào tạo nghề vừa dạy văn hoá tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

Thứ ba, triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề. Triển khai hiệu quả và nâng cao chất lượng thực hiện các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề theo quy định để đẩy nhanh lộ trình phổ cập nghề cho thanh niên, công nhân, nông dân và người lao động; ưu tiên đào tạo nghề cho thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an, thanh niên xung phong, người khuyết tật, lao động nông thôn, lao động trong doanh nghiệp vừa và nhỏ,… và các đối tượng yếu thế. Phát triển giáo dục nghề nghiệp ở nông thôn, vùng biên giới của tỉnh; ưu tiên quỹ đất sạch dành cho giáo dục nghề nghiệp. Khuyến khích phát triển cơ sở giáo dục nghề nghiệp của tư nhân, có vốn đầu tư nước ngoài.

Thứ tư, tiếp tục rà soát, sắp xếp các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Tổ chức rà soát, sắp xếp các cơ sở giáo dục nghề nghiệp theo Kế hoạch số 109-KH/TU, ngày 18/4/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XII). Chú trọng các ngành, nghề, lĩnh vực đào tạo có thế mạnh gắn với nhu cầu của thị trường lao động. Kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Thực hiện chuyển đổi số trong quản lý công tác giáo dục nghề nghiệp.

Thứ năm, đổi mới nội dung chương trình, phương thức đào tạo; đầu tư nâng cấp và chuẩn hoá cơ sở vật chất, thiết bị. Đổi mới nội dung chương trình đào tạo theo định hướng năng lực thực hiện, tích hợp kiến thức, kỹ năng thực hành và làm việc theo nhóm, đảm bảo “học đi đôi với hành”; nâng cấp và chuẩn hoá cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện đào tạo; đầu tư Trường Cao đẳng Long An thành Trường Cao đẳng chất lượng cao.

Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo, người dạy nghề, chuyên gia cho các ngành, nghề trọng điểm; nâng cao năng lực đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp theo hướng hiện đại, chất lượng cao, tiếp cận chuẩn của các nước tiên tiến. Đa dạng hóa phương thức tổ chức đào tạo với sự ứng dụng mạnh mẽ về công nghệ thông tin. Bên cạnh triển khai đào tạo chính quy cần đẩy mạnh đào tạo trực tuyến, đào tạo kỹ năng nghề tại cơ sở sản xuất, kinh doanh.

Thứ sáu, nâng cao hiệu quả liên kết, hợp tác về giáo dục nghề nghiệp giữa nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp. Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp chủ động liên kết, hợp tác với doanh nghiệp để tăng thời gian đào tạo, thực hành cho người học tại doanh nghiệp. Khuyến khích doanh nghiệp tham gia giáo dục nghề nghiệp từ khâu tuyển sinh đến đào tạo, đặt hàng đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề cho nhà giáo, thành lập cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đặt cơ sở thực hành tại trường nghề, để mỗi doanh nghiệp là một nơi đào tạo nghề nghiệp cho người lao động. Hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường lao động, gắn kết cung - cầu lao động với giáo dục nghề nghiệp để đảm bảo việc làm bền vững cho lao động sau học nghề.

Thứ bảy, huy động các nguồn lực đầu tư phát triển giáo dục nghề nghiệp. Tăng cường nguồn lực, ưu tiên ngân sách nhà nước cho giáo dục nghề nghiệp trong tổng chi ngân sách nhà nước cho giáo dục - đào tạo tương xứng với vị trí, vai trò của giáo dục nghề nghiệp, nhất là đối với công tác đào tạo nhân lực chất lượng cao, các ngành, nghề trọng điểm. Chuyển nhanh cơ chế cấp phát ngân sách sang đặt hàng, giao nhiệm vụ để nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Đẩy mạnh xã hội hoá công tác giáo dục nghề nghiệp. Bảo đảm chính sách bình đẳng đối với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập và ngoài công lập.

Thứ tám, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế về giáo dục nghề nghiệp. Mở rộng, nâng cao hiệu quả hợp tác toàn diện giữa tỉnh Long An và các đối tác, các tổ chức quốc tế trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp. Tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm, hợp tác đào tạo, chuyên gia, nhà giáo và người học, tiếp nhận chuyển giao chương trình, giáo trình, học liệu, phương pháp giảng dạy và học tập tiên tiến; triển khai mô hình đào tạo nghề chất lượng cao, cập nhật kịp thời các tiêu chuẩn, công nghệ mới trong giáo dục nghề nghiệp.

An Châu