Tham dự hội thảo có ông Hoàng Đình Cán - UVBTV, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Long An, bà Lê Thị Khuyên – Phó Bí thư Thường trực Thành ủy thành phố Tân An; đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Văn hoá-Thể thao và Du lịch,Trường Chính trị tỉnh, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Long An, Hội Liên hiệp Văn học - nghệ thuật tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An, Trường Cao đẳng Sư phạm Long An, các thành viên đề tài khoa học, đại diện lãnh đạo: UBND thành phố Tân An,o Ban Tuyên giáo Thành uỷ và các phường, xã thuộc thành phố Tân An, Trưởng Ban Tuyên giáo các huyện: Châu Thành, Thủ Thừa, Tân Trụ, Đức Hoà. Đại diện Tạp chí Xưa và Nay, cơ quan ngôn luận của Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, đại diện các Thư viện-Bảo tàng tỉnh: Bảo tàng Lịch sử TP.HCM,  Vĩnh Long, Tiền Giang, Đồng Nai; đại diện dòng họ Nguyễn Cửu; các nhà khoa học, nhà nghiên cứu; phóng viên báo, đài.

Đề tài “Nguyễn Cửu Vân và những công lao đóng góp đối với vùng đất Long An” do Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Long An làm chủ nhiệm. Nguyễn Cửu Vân là bậc đại công thần dưới thời chúa Nguyễn Phúc Chu (1675-1725), thoạt đầu làm Chánh Thống Cai Cơ rồi đến năm 1711 được Chúa Nguyễn Phúc Chu thăng làm Phó Tướng Dinh Trấn Biên, lĩnh trọng trách trông giữ bờ cõi phía Nam và do lập nhiều chiến công nên ông được phong tước Hầu, tục thường gọi là Chính Thống Vân Trường Hầu.

TS. Nguyễn Vinh Quang, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phát biểu tham luận

Đối với vùng đất Tân An (Long An), ông chính là người đầu tiên tổ chức khai khẩn, cải tạo đất hoang, lập nên nhiều xóm làng ở vùng Tân An ngày nay và cũng chính nơi đây, ông đã kiến tạo một công trình lịch sử có giá trị to lớn, đó là kênh Vũng Gù hay còn gọi là kênh Bảo Định, đây con kênh đào đầu tiên ở Nam Bộ, có ý nghĩa chiến lược quan trọng trong việc xác lập chủ quyền, củng cố an ninh - quốc phòng, tăng cường kết nối giữa hai khu vực Tây và Đông Nam Bộ, thúc đẩy quá trình giao thương, tựu cư phát triển trên vùng đất Tân An nói riêng và Đồng bằng sông Cửu Long nói chung.

Hội thảo đã tiếp nhận gần 20 tham luận có giá trị lịch sử, những nghiên cứu, phát hiện mới liên quan đến thân thế, sự nghiệp hoạt động của danh tướng Nguyễn Cửu Vân. Các tham luận của các nhà nghiên cứu,  đã đánh giá đầy đủ và toàn diện hơn công lao của danh tướng Nguyễn Cửu Vân đối với vùng đất Nam Bộ nói chung và Tân An (Long An) nói riêng. Theo Tiến sĩ Võ Vinh Quang, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, về tước hiệu, Nguyễn Cửu Vân có 4 tước hiệu đều có chữ “Vân” đó là: Vân Tường hầu (ghi chép trong gia phả của dòng tộc Nguyễn Cửu làng Vân Dương), Vân Trường hầu, Vân Long hầu và Vân Trung hầu. Tham luận của nhà nghiên cứu Đỗ Kim Trường, tỉnh Đồng Tháp cjo rằng Nguyễn Cửu Vân là một trong những “tỳ tướng” đắc lực của Chúa Nguyễn trong buổi đầu khai mở vùng đất Nam Bộ, không chỉ đẩy lùi sự can thiệp của quân Xiêm với ý đồ muốn gây ảnh hưởng lên vương triều Chân Lạp để đối trọng của chính quyền Đàng Trong. Nguyễn Cửu Vân đã giúp chúa Nguyễn thụ đắc lãnh thổ hợp pháp một phần đất Tây Nam bộ ngày nay. Đồng thời với nhãn quan chính trị - kinh tế vượt trội, ông tổ chức khai khẩn đất đai, đào sông đắp lũy, vừa để phòng thủ vừa tạo nên khu vực trù phú giáp giới hai tỉnh Long An và Tiền Giang ngày nay. Nhà nghiên cứu Trương Ngọc Tường, tỉnh Tiền Giang, chỉ ra rằng trận đánh năm 1705 ngoài ý nghĩa chính trị là đẩy lùi sự can thiệp của quân Xiêm La với ý đồ muốn gây ảnh hưởng lên vương triều Chân Lạp và là đối trọng của chính quyền Đàng Trong, còn có ý nghĩa là bảo vệ thành quả công cuộc khẩn hoang của người Việt.

Nhà nghiên cứu Nam bộ Trương Ngọc Tường, tỉnh Tiền Giang tại Hội thảo

Các tham luận của PGS.TS. Trần Thị Mai và TS. Lê Hữu Phước, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, đã cho chúng ta nhận diện rõ về những đóng góp của Nguyễn Cửu Vân đối với sự hình thành và phát triển của vùng đất Tân An và khu vực Nam Bộ nói chung. Còn PGS.TS Hà Minh Hồng  Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng danh tướng doanh điền Nguyễn Cửu Vân là người ghi dấu ấn về văn hóa tín ngưỡng trên vùng đất mới qua việc xây dựng đền, chùa để dân có thêm niềm tin trong an cư lập nghiệp và để rồi ông trở thành “Vị thành hoàng” sống trong lòng dân Nam bộ.

Ông Nguyễn Cửu Chí Dũng – hậu duệ đời thứ 12 Nguyễn Cửu

Những báo cáo tham luận của Hội thảo là cơ sở khoa học quan trọng góp phần giúp Hội Khoa học ịch sử tỉnh hoàn thiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh “Nguyễn Cửu Vân và những công lao đóng góp đối với vùng đất Long An”, phục dựng lại bối cảnh lịch sử đất nước để thấy rõ hơn về vai trò và công lao của danh tướng Nguyễn Cửu Vân đối với vùng đất Long An, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp tôn vinh phù hợp, xứng đáng với cống hiến của ông. Đồng thời cũng là nguồn tài liệu tham khảo quý giá giúp cho việc tìm hiểu, nghiên cứu, giảng dạy của học sinh, sinh viên và những người yêu mến danh tướng Nguyễn Cửu Vân được mở rộng thêm.

Ngô Thành Trung