Đội Phân giới cắm mốc số 7 tỉnh Long An và Đội Phân giới cắm mốc số 2 Vương quốc Campuchia xác định vị trí mốc tại thực địa

Sau khi Việt Nam và Campuchia ký Hiệp ước 1985 (dự kiến cắm 322 cột mốc trên toàn tuyến biên giới) và từ năm 1986 hai bên đã tiến hành phân định được 212 cột mốc và cắm được 72 cột mốc ở các tỉnh Đồng Tháp, Long An và Tây Ninh. Và đến ngày 27/01/1989 phía Campuchia đề nghị ta tạm dừng công tác phân giới cắm mốc (PGCM) với lý do “kỹ thuật”.

Từ năm 1989 đến năm 2005, bằng những thiện chí và nỗ lực nối lại các cuộc đàm phán các cấp của hai bên, ngày 10/10/2005, tại Hà Nội, Chính phủ hai nước Việt Nam và Campuchia đã ký “Hiệp ước bổ sung năm 2005”. Hiệp ước bổ sung này đã đáp ứng yêu cầu về luật pháp và thông lệ quốc tế, là cơ sở pháp lý quan trọng để hai nước nối lại các cuộc đàm phán, đây cũng là minh chứng khẳng định các hiệp ước, hiệp định về biên giới giữa hai nước vẫn giữ nguyên giá trị pháp lý, chống lại sự xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch.  

 Tháng 12/2005, hai nước đã thông qua kế hoạch tổng thể về phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền Việt Nam - Campuchia để bước vào triển khai từ đầu năm 2006.

 Tháng 9/2006, Thủ tướng Chính phủ hai nước đã cắt băng khánh thành cột mốc số 171 tại cặp cửa khẩu quốc tế Nội Bài - Bà Vẹt giữa cặp tỉnh Tây Ninh - Svay Riêng, là cột mốc được cắm đầu tiên, khởi động cho tiến trình phân giới cắm mốc theo Hiệp ước Hoạch định biên giới quốc gia năm 1985 và Hiệp ước bổ sung năm 2005.

 Tháng 6/2007, Việt Nam - Campuchia đồng loạt triển khai công tác phân giới cắm mốc

 Năm 2011, hai nước đã thống nhất thuê bên thứ ba để thành lập bản đồ địa hình biên giới mới tỷ lệ 1/25.000 và đã ký bản ghi nhớ về việc điều chỉnh đường biên giới trên bộ đối với một số khu vực nhằm giải quyết khó khăn, vướng mắc trong công tác phân giới cắm mốc.

 Từ cuối năm 2016, hai bên bắt đầu triển khai việc cắm mốc phụ, cọc dấu bổ sung trên thực địa để làm rõ thêm đường biên giới đã phân giới trên thực địa và triển khai việc xây dựng các văn kiện pháp lý để ghi nhận kết quả phân giới cắm mốc. Đến cuối năm 2018, khối lượng công tác phân giới cắm mốc trên thực địa biên giới trên đất liền giữa 2 nước đã đạt khoảng 84%

 Ngày 5/10/2019, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Campuchia HunSen đã chứng kiến ký 2 văn kiện pháp lý quan trọng là “Hiệp ước bổ sung Hiệp ước Hoạch định biên giới quốc gia năm 1985 và Hiệp ước bổ sung năm 2005 giữa nước CHXHCN Việt Nam và Vương quốc Campuchia” và “Nghị định thư phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền giữa nước CHXHCN Việt Nam và Vương quốc Campuchia”.

 Từ tháng 11/2019 – 12/2020, các cơ quan liên quan của mỗi nước đã hoàn tất các thủ tục phê chuẩn 2 văn kiện pháp lý. Ngày 22/12/2020, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh và Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia Prak Sokhonn đồng chủ trì lễ trao đổi văn kiện phê chuẩn hai văn kiện pháp lý bằng hình thức trực tuyến. Với việc hoàn tất trao đổi văn kiện phê chuẩn, 2 văn kiện pháp lý ghi nhận thành quả phân giới cắm mốc (khoảng 84%) biên giới trên đất liền Việt Nam - Campuchia đã chính thức có hiệu lực từ ngày 22/12/2020 và đi vào đời sống chính trị của hai nước.

Phối hợp tuần tra bảo vệ đường biên, cột mốc 

Ngày 4/3/2022, tại TP.Phú Quốc (Kiên Giang), Bộ Ngoại giao tổ chức Hội nghị tổng kết 20 năm công tác phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền Việt Nam - Campuchia nhằm tổng kết, đánh giá những kết quả đàm phán đã đạt được.

Theo báo cáo của Bộ Ngoại giao, qua quá trình triển khai phân giới cắm mốc trên thực địa, hai nước Việt Nam, Campuchia đã hoàn thành phân giới khoảng 1.045 km đường biên giới, xây dựng được 2.047 cột mốc tại 1.553 vị trí (chưa kể cột mốc không số cắm tại ngã ba biên giới Việt Nam - Campuchia - Lào). Những con số này thể hiện sinh động khối lượng công việc đã triển khai, những nỗ lực bền bỉ và thành quả to lớn mà hai nước đã đạt được.

 Với những thành tựu quan trọng đã đạt được trong quá trình phân giới cắm mốc thời gian qua, Việt Nam và Campuchia đã có khoảng 84% chiều dài đường biên giới rất rõ ràng trên thực địa, được đánh dấu bởi hệ thống cột mốc khang trang, chính quy, hiện đại và bền vững; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo chủ quyền an ninh biên giới; tạo tiền đề để giải quyết 16% chưa hoàn thành phân giới cắm mốc còn tồn đọng; qua đó góp phần duy trì và củng cố đường biên giới đất liền Việt Nam - Campuchia luôn hòa bình, ổn định, hữu nghị và hợp tác phát triển bền vững, vì lợi ích của hai quốc gia cũng như hạnh phúc, thịnh vượng và phồn vinh của nhân dân hai nước./. 

P.TTTT & LLCT