Đồng chí Lê Đức Anh, sinh ngày 01/12/1920 tại làng Trường Hà, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế (quê quán: xã Lộc An, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế), sinh ra trong gia đình quê hương giàu truyền thống yêu nước cách mạng, trong cảnh nước mất nhà tan đã sớm hun đúc trong đồng chí lòng yêu nước và nhiệt huyết cách mạng, ý chí căm thù giặc sâu sắc. 

Năm 1937, Đồng chí tham gia phong trào dân chủ ở huyện Phú Vang và Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương vào tháng 5/1938, khi mới 18 tuổi. Sau đó được tổ chức phân công phụ trách các nghiệp đoàn cao su ở Lộc Ninh. Những năm tháng làm việc ở đồn điền cao su Lộc Ninh với bao khó khăn, thử thách, đã tôi rèn đồng chí Lê Đức Anh trở thành người chiến sĩ cộng sản kiên cường, để suốt đời chiến đấu hy sinh vì lý tưởng cách mạng của Đảng, vì hạnh phúc của Nhân dân.

 Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, đồng khí tham gia quân đội và bắt đầu cuộc đời binh nghiệp đầy gian khổ và oanh liệt. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 -1954), đồng chí lần lượt đảm nhiệm các chức vụ từ cấp đại đội, chi đội, trung đoàn, đến Tham mưu trưởng Khu 7, Khu 8, Đặc khu Sài Gòn - Chợ Lớn đến Tham mưu phó Bộ Tư lệnh Nam Bộ. Đồng chí Lê Đức Anh đã đề xuất Bộ Tư lệnh tổ chức nhiều trận đánh, chiến dịch trên địa bàn miền Đông Nam Bộ và giành thắng lợi bởi cách đánh linh hoạt, sáng tạo, đặc sắc, đậm nét nghệ thuật quân sự Việt Nam. Điển hình là chiến dịch Bến Cát 1950 giành thắng lợi đã góp phần làm thay đổi cục diện chiến trường. Từ chỗ ta bị động đối phó với cuộc hành quân càn quét của địch sang chủ động tổ chức những trận chiến công có quy mô chiến dịch. Đồng chí đã bám sát thực tiễn, vận dụng đúng đắn, sáng tạo quan điểm, đường lối chiến tranh nhân dân của Đảng vào điều kiện cụ thể của từng địa bàn, theo phương châm dựa vào dân mà chiến đấu, góp phần vào thắng lợi quan trọng của các chiến dịch, đi đến kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Đồng chí Lê Đức Anh công tác ở Bộ Tổng Tham mưu với cương vị Cục phó Cục Tác chiến, Cục trưởng Cục Quân lực, rồi Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ tháng 2/1964 đến năm 1968, Đồng chí được giao giữ chức vụ Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam.

Phó Tư lệnh - Tham mưu trưởng Quân giải phóng miền Nam Lê Đức Anh (người chỉ tay)
và Phó Chính ủy miền Lê Văn Tưởng (ngoài cùng bên trái) cùng các đồng chí trong Bộ Tư lệnh miền
tại căn cứ Tà Thiết, năm 1971. Ảnh: Tư liệu

Từ năm 1969 đến năm 1974, Đồng chí là Tư lệnh Quân khu 9. Với tài năng chính trị - quân sự, tầm nhìn chiến lược và tư duy sắc sảo, phân tích, đánh giá chính xác tình hình, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, đồng chí đã cùng Khu ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 9 lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng khối đoàn kết, củng cố tổ chức, xây dựng lực lượng vũ trang, lực lượng chính trị... từng bước vượt qua mọi khó khăn, hiểm nguy, đánh bại các chiến thuật, chiến lược quân sự của đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn, góp phần khôi phục và phát triển phong trào kháng chiến trên địa bàn. Đồng chí đã trực tiếp tham gia chỉ huy nhiều chiến dịch lớn, như: Chiến dịch đánh bại cuộc hành quân Junction City (Gian-xơn Xi-ty) của Mỹ-ngụy (mùa khô 1966-1967); Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968; chống địch lấn chiếm, phá hoại Hiệp định Paris (1973). Trong trận quyết chiến chiến lược cuối cùng, chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Đồng chí Lê Đức Anh đảm nhiệm cương vị Phó Tư lệnh chiến dịch kiêm Tư lệnh Cánh quân hướng Tây- Tây Nam tiến công Sài Gòn. Với tài thao lược và kinh nghiệm trận mạc được tích lũy trong 2 cuộc kháng chiến giải phóng, đồng chí Lê Đức Anh đã chỉ huy sát cánh, lập được chiến công xuất sắc, góp phần làm nên chiến thắng oanh liệt của dân tộc, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. 

Bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, từ năm 1976 đến 1980, đồng chí được giao các chức vụ Tư lệnh Quân khu 9; Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu 7, kiêm Chỉ huy trưởng cơ quan tiền phương của Bộ Quốc phòng ở mặt trận Tây Nam; được thăng quân hàm Thượng tướng năm 1980. Ngày 29/6/1981, đồng chí được bổ nhiệm làm Thủ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Tư lệnh Quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia.

Năm 1982, đồng chí được Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa V bầu vào Bộ Chính trị; năm 1984, đồng chí được thăng quân hàm Đại tướng và giữ các trọng trách của Quân đội như: Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam (năm 1986): Phó Bí thư Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (năm 1987).

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII (năm 1991), đồng chí được bầu lại vào Ban Chấp hành Trung ương và Ban Chấp hành Trung ương đã bầu đồng chí vào Ban Thường vụ Bộ Chính trị Trung ương Đảng. Ngày 23/9/1992, Quốc hội khóa IX đã bầu đồng chí làm Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cho đến tháng 12/1997. Từ tháng 12/1997 đến tháng 4/2001 là Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Sau khi thôi chức vụ ủy viên Ban Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng (tháng 4/2001), đồng chí được nghỉ hưu. Với một thời gian dài công tác, giữ nhiều cương vị quan trọng trong quân đội, Đảng và Nhà nước, đồng chí luôn tận tụy, cương nghị, bản lĩnh và dám làm, dám chịu trách nhiệm, đem hết tài năng, trí tuệ để phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. 

Ngày 22/4/2019, đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh qua đời tại nhà công vụ trong Trạm khách Bộ Quốc phòng (T66), số 5 Hoàng Diệu, Hà Nội. Với 99 năm tuổi đời, hơn 80 năm tuổi Đảng, Đồng chí Lê Đức Anh đã trọn đời phấn đấu, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Nhân dân ta. Đồng chí được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng Nhất, Huân chương Chiến công hạng Nhất, Huân chương Chiến thắng hạng Nhất, Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng và nhiều huân chương, huy chương cao quý khác của Việt Nam và quốc tế.

Trong quá trình hoạt động cách mạng, ở cương vị nào, dù thuận lợi hay khó khăn, Đại tướng Lê Đức Anh đều nỗ lực vượt qua, làm tròn nhiệm vụ của mình với tình cảm cách mạng trong sáng, hết lòng hết sức phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Đồng chí Lê Đức Anh là một tấm gương sáng ngời, người cộng sản kiên cường, tận trung với đảng, tận hiếu với dân, dám nghĩ, dám nói, dám làm, sẵn sàng chịu trách nhiệm. Cuộc đời hoạt động của Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh đã để lại nhiều dấu ấn đậm nét là di sản vô giá đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta.