Cầu Hiền Lương – Vĩ tuyến 17 nối đôi bờ sông Bến Hải
Một ngày tháng 4 khi tiết trời hơi se lạnh bởi những cơn mưa, chúng tôi dừng chân bên cầu Hiền Lương nối hai bờ sông Bến Hải trong xanh hiền hòa để nghe lời thì thầm của gió, để cảm nhận tiếng trở mình hồi sinh từ lòng đất sau 50 năm thống nhất đất nước.
Bước chân chạm lên những thanh gỗ bị bào mòn bởi thời gian, chúng tôi không khỏi bùi ngùi xúc động khi biết cầu Hiền Lương, sông Bến Hải gắn liền với vĩ tuyến 17 - nơi ghi dấu nỗi đau chia cắt 2 miền Nam - Bắc suốt hơn 20 năm ròng rã đồng thời cũng là biểu tượng cho khát vọng hòa bình, thống nhất đất nước trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Sông Bến Hải có chiều dài gần 100km, nơi rộng nhất chưa tới 200m, bắt nguồn từ dãy Trường Sơn, chạy dọc vĩ tuyến 17 từ Tây sang Đông rồi đổ ra Biển Đông qua Cửa Tùng. Trước đây, dòng sông này mang tên Hiền Lương, sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ ký kết, con sông mang tên là Bến Hải. Cầu Hiền Lương bắc qua sông Bến Hải tại Km 735 trên Quốc lộ 1A (cũ), nối liền thôn Hiền Lương ở bờ Bắc và thôn Xuân Hoà ở bờ Nam.
“Cách nhau chỉ một mái chèo
Mà đi trăm núi vạn đèo đến đây” (Thanh Hải)
Ngày 20/7/1954, sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, vĩ tuyến 17 chạy dọc sông Hiền Lương/Bến Hải được chọn làm ranh giới quân sự tạm thời, sau hai năm, hai miền Nam – Bắc sẽ hiệp thương tổng tuyển cử thống nhất đất nước. Con sông Hiền Lương/Bến Hải đã chứng kiến bao cuộc tiễn đưa người thân tập kết 300 ngày từ Nam ra Bắc sau Hiệp định Giơ-ne-vơ với lời hẹn ước hai năm sẽ trở về. Nhưng sự thật lịch sử đã không diễn ra đúng như vậy, Mỹ và chính quyền Việt Nam cộng hòa âm mưu chia cắt lâu dài đất nước, muốn biến miền Nam Việt Nam thành một quốc gia riêng lẻ, đối đầu với miền Bắc, đi ngược lại nguyện vọng, độc lập thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Nhân dân Việt Nam. Tháng 7/1956, Mỹ thẳng thừng tuyên bố từ chối hiệp thương, tổng tuyển cử. Từ chỗ là giới tuyến quân sự tạm thời, nước Việt Nam bị chia đôi, tỉnh Quảng Trị, huyện Vĩnh Linh và các làng, xã đều bị chia cắt. Sông Hiền Lương/Bến Hải gắn liền với tuổi thơ, kỷ niệm đẹp của người dân Quảng Trị lại gắn với nỗi đau của sự chia ly mà biết bao gia đình phải gánh chịu suốt hơn 20 năm trời. Tiêu biểu cho sự đau thương, ly tán là trong đợt hành quân từ ngày 18 đến ngày 20/5/1967, Mỹ và chính quyền Việt Nam cộng hòa đã tập trung một lực lượng rất lớn với đầy đủ các phương tiện chiến tranh hiện đại thực hiện một cuộc hành quân vào các xã nam giới tuyến nhằm dồn dân vào trại tập trung Tân Tường để biến khu vực này thành một vùng trắng. Được sự giúp đỡ, tiếp sức của bà con bờ Bắc, rất nhiều đồng bào bờ Nam đã lội qua sông Bến Hải để vượt tuyến sang bờ Bắc nhưng bị máy bay Mỹ ném bom làm chết rất nhiều người dân vô tội.
Chiến tranh đã đi qua 50 năm, cũng là ngần ấy thời gian tỉnh Quảng Trị hoàn toàn được giải phóng, các gia đình hai bờ Bắc – Nam sông Hiền Lương/Bến Hải đã được đoàn tụ nhưng nỗi đau trên những vết thương trên cơ thể những cựu chiến binh và người dân, những bệnh tật và dị tật của nạn nhân chất độc hóa học hoặc do bom mìn còn sót lại, những nghĩa trang liệt sĩ với rất nhiều phần mộ liệt sĩ chưa có tên vẫn còn đó.
Đối với những thế hệ sinh ra và lớn lên sau năm 1975 nói chung và các thế hệ học sinh phổ thông hiện nay, ký ức về cầu Hiền Lương, sông Bến Hải chỉ được tái hiện qua những cuốn sách giáo khoa Lịch sử, những hình ảnh của các bộ phim tài liệu, các em không thể tưởng tượng được sự khốc liệt, đau thương của chiến tranh. Tổ quốc đã ghi công và lịch sử đã khắc ghi những mất mát, hy sinh to lớn ấy của các anh hùng liệt sĩ, người dân để cho mảnh đất Quảng Trị hôm nay được hồi sinh và thế hệ trẻ được sống trong hòa bình, hạnh phúc. Thế hệ trẻ thời hậu chiến hãy nhớ điều đó. Các học sinh phổ thông lại càng phải hiểu điều đó để càng thêm tự hào về lịch sử đấu tranh cách mạng hào hùng của dân tộc Việt Nam.
Phòng TT, TT, BC - XB
Các tin khác
- Tập huấn công tác về “Ứng dụng chuyển đổi số trong công tác truyền thông công đoàn” (09/05/2025)
- Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức chương trình "Cảm ơn người lao động" năm 2025 (09/05/2025)
- Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy dự Hội nghị Biểu dương Điển hình Tiên tiến phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020-2025 (25/04/2025)
- Công bố Quyết định công tác cán bộ (24/04/2025)
- Hội thảo khoa học “Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ Báo cáo viên, Tuyên truyền viên trên địa bàn tỉnh” (23/04/2025)
- Xứ Thanh – vùng đất “tam vua, nhị chúa” (17/04/2025)
- Hào khí Lam Sơn (17/04/2025)
- Cảm xúc “xứ Tuyên” (15/04/2025)
- Khu di tích lịch sử Nha Công an Trung ương (15/04/2025)
- Về Tân Trào “Thủ đô kháng chiến gió ngàn” (14/04/2025)
- Kế hoạch tổ chức Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ Tư, năm 2024
- Kế hoạch tổ chức Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ Ba, năm 2023
- GIẢI BÁO CHÍ TOÀN QUỐC “BÁO CHÍ VỚI CÔNG TÁC ĐẤU TRANH PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG, LÃNG PHÍ” LẦN THỨ TƯ NHẬN TÁC PHẨM THAM DỰ ĐẾN NGÀY 31/8/2023
- Thông báo về việc nghỉ Tết và treo cờ Tổ quốc nhân dịp Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023
- Thông báo về việc nghỉ Tết và treo cờ Tổ quốc nhân dịp Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023
- Cuộc thi “Chung tay vì an toàn giao thông” năm 2022 diễn ra từ tháng 10/2022 đến tháng 12/2022
- Thông báo về việc nghỉ lễ và treo cờ Tổ quốc nhân kỷ niệm 77 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2022)
- Thông báo việc nghỉ lễ và treo cờ Tổ quốc Tết Dương lịch năm 2022
- Thông báo nghỉ Tết Dương lịch năm 2022 và treo cờ Tổ quốc
- Thông báo thể lệ cuộc tuyển chọn ảnh đẹp du lịch tỉnh năm 2021