Theo thống kê số liệu kiểm sát thời gian từ ngày 01/12/2019 đến 31 /3/2022, Viện kiểm sát đã tham gia 69 phiên tòa xét xử các vụ án về ly hôn, trong đó có 67 vụ án có nguyên nhân chính xuất phát từ bạo lực gia đình, chiếm tỷ lệ 97,1%. Đa số đều có nguyên nhân xuất phát từ bạo lực gia đình, chủ yếu thể hiện ở việc vợ chồng đánh nhau, chồng đánh vợ và đe dọa xâm hại đến sức khỏe của vợ con, hoặc mắng chửi xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của gia đình hai bên… Đặc biệt, có vụ án khi giải quyết ly hôn mà người chồng còn bị khởi tố về tội cố ý gây thương tích hoặc có vụ do bị bạo lực gia đình buộc người vợ gửi đơn ly hôn lên Tòa án trong lúc chờ giải quyết thì chồng dùng dao đâm vợ bị thương rồi uống thuốc cỏ tự vẫn.

Từ thống kê và điển hình 2 vụ ly hôn trên cho thấy bạo lực gia đình xảy ra chủ yếu ở các cặp vợ chồng trẻ do họ vẫn chưa thích nghi với đời sống chung, bản tính còn ham chơi, thiếu trách nhiệm với gia đình và có tâm lý coi nhẹ hôn nhân theo kiểu “ở được thì ở, không ở được thì chia tay“. Trong quá trình chung sống các cặp vợ chồng phát sinh nhiều bất đồng trong cách hành xử, cộng với sự thiếu kiềm chế và nóng nảy bột phát đã đưa đến những xung đột giữa vợ và chồng, mà đỉnh điểm là tình trạng người chồng dùng vũ lực để trấn áp, đè nén đối phương. Ngoài ra bạo lực gia đình xuất phát có phần từ tình trạng bất bình đẳng giới và tư tưởng gia trưởng vẫn còn tồn tại ở rất nhiều gia đình trẻ. Những hành vi bạo lực này thể hiện cuộc sống hôn nhân của nhiều người trẻ thiếu tiếng nói chung, thiếu tôn trọng và lối sống thiếu trách nhiệm, cư xử thiếu văn hóa trong gia đình.

Hành vi dùng bạo lực trong gia đình không những xâm hại đến thể chất, tinh thần, gây tổn hại đến sức khỏe, tinh thần của người bị bạo hành mà còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và sức khỏe của con cái, làm ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục và đạo đức lối sống, gây mất trật tự và bất bình trong xã hội. Từ đó dẫn đến nguy cơ suy giảm mối quan hệ bền vững của gia đình và là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ly hôn như hiện nay.

Thực trạng trên cho thấy việc nhận thức và chấp hành pháp luật trong phòng, chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới của một bộ phận người dân còn hạn chế, công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục trong việc chấp hành pháp luật về phòng, chống bạo lực, bình đẳng giới trong gia đình đạt hiệu quả chưa cao…

Để tăng cường biện pháp nhằm giảm thiểu tình trạng ly hôn có nguyên nhân từ bạo lực gia đình trên địa bàn huyện. Cấp ủy, UBND các xã - thị trấn quán triệt trong đơn vị, địa phương xem đây là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đơn vị, địa phương mình; tập trung chỉ đạo các cấp ủy trực thuộc, cơ quan, ngành, Mặt trận Tổ quốc(MTTQ), các tổ chức chính trị - xã hội, tăng cường công tác tuyên truyền vận động người dân, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động tích cực thông tin, tuyên truyền, giáo dục pháp luật bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao nhận thức và nghiêm túc chấp hành pháp luật của quần chúng nhân dân nhất là các luật về Hôn nhân và gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Bình đẳng giới. Đồng thời, UBND huyện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tập trung điều tra, xét xử, xử lý nghiêm minh các đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình, luật bình đẳng giới theo quy định của pháp luật.

Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn” (TDĐKXDĐSVH) Phòng Văn hóa và Thông tin huyện, Hội Liên hiệp phụ nữ huyện, các ngành thành viên quan tâm chỉ đạo theo hệ thống ngành lĩnh vực, tổ chức phối hợp thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới theo chức trách được giao, xem là một nhiệm vụ cấp bách, là tiêu chí quan trọng nằm trong tổng thể xây dựng đời sống văn hoá, con người; là hành động cần thiết để bảo vệ quyền con người, thực hiện bình đẳng giới, đặc biệt bảo vệ quyền và lợi ích của phụ nữ và trẻ em; mỗi đoàn viên, hội viên, thành viên trong MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội cần làm tròn trách nhiệm xây dựng tổ ấm gia đình hạnh phúc, đồng thời là một tuyên truyền viên. Đặc biệt, đối với hội viên phụ nữ cơ sở cần phối hợp chặt chẽ các thành viên Ban vận động phong trào TDĐKXDĐSVH, tổ chức đoàn thể, chính quyền cơ sở tăng cường tuyên truyền, vận động người dân nâng cao nhận thức, nắm bắt và kịp thời hỗ trợ, giúp đỡ các trường hợp bị bạo lực gia đình hoặc biểu hiện bất bình đẳng giới, góp phần hạn chế những nguyên nhân, điều kiện dẫn đến tình trạng bạo lực gia đình, giảm thiểu tình trạng bạo lực gia đình, ly hôn trên địa bàn huyện.

Trung Tâm Văn hóa, thông tin và Truyền thanh huyện, Trang thông tin điện tử huyện, nhóm zalo, facebook do ngành, địa phương lập,… phối hợp đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền qua tin, bài, mẫu chuyện, tấm gương, câu chuyện truyền thanh về xây dựng “gia đình văn hóa”; tuyên truyền Luật Hôn nhân gia đình năm 2014; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007; Luật Bình đẳng giới năm 2006 và các chính sách, pháp luật về công tác phòng, chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới; giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa con người Việt Nam; đồng thời phê phán các hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình, luật bình đẳng giới… trên hệ thống truyền thanh huyện, xã; tăng cường thông tin lưu động; tuyên truyền trực quan bằng pano, khẩu hiệu, cấp phát tờ bướm, tờ rơi các nội dung văn bản chỉ đạo liên quan đến chính sách bảo vệ quyền, lợi ích của phụ nữ và trẻ em đến mọi đối tượng, tầng lớp nhân dân trên địa bàn. Qua đó, góp phần hạn chế tình trạng bạo lực gia đình, tình trạng ly hôn, thực hiện bình đẳng giới trong gia đình.

Đối với mỗi cá nhân cần xác định tầm quan trọng của gia đình đối sự phát triển của toàn xã hội; phải nhận thức sâu sắc được sự thiêng liêng của hạnh phúc gia đình. Từ đó mỗi người tự trang bị cho mình có được những kiến thức nhất định trong việc xây dựng gia đình hạnh phúc; thực hiện đúng đắn về trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi người đối với gia đình, quê hương đất nước, giúp mỗi thành viên cảm thấy tự hào, tự tin về truyền thống gia đình, có ý thức trao truyền cho nhau những tình cảm tốt đẹp của gia đình đó là: hiếu thảo, hiếu học, uống nước nhớ nguồn, thương yêu đùm bọc lẫn nhau, biết bổn phận và làm tròn bổn phận, vợ chồng thủy chung, hòa thuận, biết ứng xử một cách nhân văn, biết kìm nén những hành vi bột phát… cùng chung sức xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc và bền vững./. 

                                                                                                   Trần Rem – BTG/HU